- A Unión Europea firma o CETA, o maior tratado económico bilateral da súa historia, e alisa o terreo á firma do polémico TTIP
Justin Trudeau, primer ministro de Canadá. FOTO: GOBERNO DE CANADÁ
Tras oito anos de negociación afastados dos focos e con dous días de atraso, este domingo a Unión Europea e Canadá asinan en Bruxelas o polémico Acordo Económico e Comercial Global, máis coñecido como CETA (acrónimo de Comprehensive Economic and Trade Agreement), o maior acordo comercial bilateral subscrito ata agora pola Unión Europea.
A firma do CETA debería terse celebrado o venres pasado en Luxemburgo durante o Consello de ministros de Comercio, pero a negativa da rexión belga de Valonia, presidida polo socialista Paul Magnette, puxo en risco todo o proceso –ao ser un Estado federal, Bélxica non podía aceptar o acordo sen que todas as súas rexións desen luz verde- e pospuxo a firma dous días. Nun primeiro momento os socialistas valones tacharon ao CETA de “cabalo de Troia” e o propio Magnette lembrou que estaba en xogo “o mundo no que queremos vivir” e negouse a aprobar o CETA polos riscos que entraña para o sector gandeiro e agrícola da rexión, pero tras dous días de presións e diálogo, cambiou de postura. “O CETA corrixido e mellorado ofrece máis garantías e por iso o defenderei”, explicou Magnette. Ao mesmo tempo Charles Michel, primeiro ministro de Bélxica, declarou que “o tratado en si mesmo non foi modificado, non se tocou nin unha coma”.
A pesar das súas 1.600 páxinas, o CETA é unha versión descoñecida e de menor envergadura que o TTIP, non polas súas características, moi similares en ambos os casos, senón porque Canadá, unha das partes asinantes, ten unha economía doce veces máis pequena que a de Estados Unidos, país co que a Unión Europea negocia en segredo a firma do controvertido Tratado Transatlántico para o Comercio e o Investimento máis coñecido como TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership, polas súas siglas en inglés). Os defensores do CETA e mesmo Televisión Española dan por feito que o acordo incrementará nun 20% o comercio de bens e servizos entre Europa e Canadá, aínda que esquecen lembrar que se trata dunha estimación. Argumentan tamén que xerará emprego e crecemento económico.
Do mesmo xeito que o TTIP, o CETA suprime os aranceis e as diferenzas normativas en materia alimentaria e sanitaria –a lexislación canadense é máis laxa que a europea-, e establece a creación de tribunais supranacionais ao servizo das multinacionais. Ademais, abre a veda para que as multinacionais de ambas as rexións entren a competir nos sectores máis protexidos e regulados de calquera nación soberana, entre outros o sector financeiro, o enerxético e o das telecomunicacións. A ollos dos seus detractores, tanto o CETA como o TTIP levan implícito o peor da globalización, deixando en posición de desvantaxe aos pequenos negocios e produtores, e dando máis poder ás multinacionais para rebaixar os estándares ambientais, sociais e de saúde pública. Máis de 3,2 millóns de persoas xa asinaron a petición da plataforma Stop TTIP contra o CETA e o seu par estadounidense.
O acordo que rubrican este domingo a Unión Europea e Canadá entrará en vigor de inmediato pero con carácter provisional, posto que o Tribunal de Xustiza da Unión Europea terá que pronunciarse sobre a legalidade dos tribunais de arbitraxe, oficialmente coñecidos como tribunais de investimentos, que permitirán ás multinacionais denunciar aos Estados sen pasar polo sistema de xustiza ordinaria e independente de cada país. Ademais, todos os países da Unión Europea terán que ratificalo, e xa hai países membro mostrando reticencias, principalmente Romanía e Bulgaria. No entanto, varios oficiais comunitarios deixaron claro ante os medios que independentemente do que decidan os tribunais europeos, o pacto do CETA seguirá sendo o mesmo.
Ekaitz Cancela, autor de TTIP e os seus efectos colaterais (Planeta de libros), responde desde Bruxelas a La Marea acerca do tratado de libre comercio que asinan este domingo a Unión Europea e Canadá:
Quen se vai beneficiar máis do CETA?
A falta de estudos de impacto sobre o CETA a nivel nacional pon de relevo o incoherente enfoque para avaliar quen gañará con estes acordos, pero é evidente que quen se beneficiará serán as grandes empresas, cunha base exportadora máis ampla, non a PEME (nin sequera hai un capítulo especifico para elas no CETA). E máis cando os privilexios destes acordos serven principalmente aos intereses das primeiras.
Que aspectos positivos e negativos destacas deste acordo?
O CETA é un pack completo. Aínda que é certo que o comercio e o investimento cun país con intereses similares aos nosos pode ser positivo, os tribunais de arbitraxe que expón así como as listas negativas que se inclúen, conteñen perigos potencialmente devastadores.
Inflúen dalgunha forma os vaivéns na negociación do CETA na negociación do TTIP?
Ninguén pensaba que o CETA fóra a xerar este bloqueo. A pesar de que ao final, os 28 asinarán a súa aplicación provisional no Consello, queda de manifesto a dificultade para chegar a acordos que entren en conflito coas competencias nacionais no futuro.
Cando empezarán os europeos a “sentir” os efectos do CETA?
Os efectos colaterais de acordos de comercio destas características non senten a curto prazo. As políticas sociais e ambientais que se pon en dúbida refírense a proxectos de sociedade. O TTIP e o CETA condicionan o modelo de sociedade europea do futuro.
Crees que o CETA contribuirá a aumentar os desaxustes sociais que provoca o liberalismo económico?
A total apertura dos mercados e a redución das barreiras arancelarias ao comercio nos 80 e 90 xerou desigualdades. En lugar de atender a estes problemas, a formulación dos novos tratados acrecenta as brechas de Occidente porque non corrixe as neglixencias do pasado. É máis, dobran a aposta.
Como funcionará na práctica a Cooperación Reguladora?
O modelo da cooperación reguladora no CETA está suxeito a unha base voluntaria. Trata de garantir un diálogo bilateral entre os reguladores, pero isto non significa que non se poidan baixar os estándares no longo prazo. Os intereses de Canadá e as súas empresas no marco dunha directiva europea de control de combustibles foi un dos motivos polos que se abriu a entrada en Europa ás areas bituminosas [areas de alcatrán ou de petróleo]. É un exemplo de que darlle máis capacidade de influencia ás grandes empresas nestes procesos leva riscos.
É factible realizar cambios no acordo despois da firma do mesmo? Que respostas contempla o CETA no caso de que un goberno europeo se negue a respectalo ou decida abandonalo?
Só hai unha maneira de realizar cambios no texto: abrilo á negociación. O contrario é o que se fixo con Valonia: unha declaración conxunta para acougar os medos. Este non é o medio para facelo porque pode ser interpretada de forma ambigua e de forma menos estrita. Non é posible abandonar un tratado como o CETA ou o TTIP, nin marcharse da UE suporá deixar de sentir os seus efectos porque todos os países europeos comparten un mercado único. Ademais, é un tratado internacional, as súas cláusulas deben de ser respectadas.
Fonte: http://www.lamarea.com