Os polémicos mecanismos de arbitraxe ante os que as empresas poden demandar a estados aínda non entrarán en funcionamento. Bruxelas redobra esforzos a nivel comunicativo para vender as bondades do tratado de libre comercio con Canadá, e omite os aspectos máis perigosos do acordo. Recoñece que o tratado con EEUU, TTIP, permanece “no conxelador”, á espera de que a Administración Trump aclare se quere retomar as negociacións ou enterralo.
Manifestación contra o CETA en Alemaña. REUTERS/Ralph Orlowski
MADRID
17/09/2017 20:09 Actualizado: 18/09/2017 10:30
ALEJANDRO LÓPEZ DE MIGUEL
O polémico tratado de libre comercio con Canadá pasará a ser unha realidade este xoves. O CETA entrará en vigor de forma provisional, antes de ser ratificado por todos os parlamentos nacionais europeos (España xa lle deu luz verde, como o Europarlamento e o Consello Europeo), e con el farano a práctica totalidade de mecanismos e disposicións recollidos nas súas 1.600 páxinas.
Fóra da súa aplicación, como confirman fontes da Comisión Europea, só quedará o apartado máis criticado do acordo, que afecta á “protección de investimentos”, isto é: o mecanismo de resolución de disputas que permite a empresas demandar a estados por cifras millonarias, evitando aos seus respectivos tribunais nacionais.
Bruxelas e o Goberno de Mariano Rajoy sacan peito polo que supoñerá a súa aplicación: a drástica redución ou eliminación dos aranceis á exportación (por valor duns 400 millóns de euros ao ano, segundo a Comisión), a redución de trabas para o movemento dos traballadores (co recoñecemento dalgunhas titulacións europeas en Canadá), e un suposto aumento nas exportacións, que segundo o Executivo Comunitario supoñen un 14% do emprego total na UE (1,6 millóns de postos de traballo en España).
Esforzo comunicativo de Bruxelas para vender o CETA
En liñas xerais, e aínda que en privado os representantes do Executivo comunitario móstranse menos triunfalistas, os portavoces de Bruxelas idealizan ao máximo este e outros acordos comerciais, e cualifican de “proteccionistas” a quen os critica.
O relato da Comisión distingue de forma xenérica entre “detractores” e “defensores” do libre comercio, e defenden que o Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) supoñerá a creación de miles de postos de traballo.
Jean-Claude Juncker, Justin Trudeau, Donald Tusk e o primeiro ministro eslovaco, Robert Fico, durante a firma do CETA.
Omite, con todo, os resultados dun estudo esgrimido pola Comisión de Emprego do Parlamento Europeo para rexeitar o acordo. Este alertaba da destrución de 204.000 postos de traballo en toda a UE se o acordo entrase en vigor, e destacaba as “serias dúbidas” sobre a “compatibilidade” do CETA “respecto das leis actuais da UE”, expresadas por partidos políticos e representantes da sociedade civil.
Proba da controversia do tratado está no balbordo causado pola abstención do PSOE de Pedro Sánchez na ratificación do CETA no Congreso, cando ata o momento os socialistas estiveran entre os seus principais valedores.
O facer visible CETA e o esforzo en materia comunicativa marcaron a etapa de Cecilia Malmström á fronte da carteira de Comercio (2014 ata os nosos días).
Consciente do rexeitamento social que xera o escurantismo destes tratados, negociados con total opacidade, Malmström traballou para suavizar esa percepción, e para contrarrestar as mensaxes dos detractores de TTIP e CETA, resaltando as súas bondades e poñendo o foco nos seus apartados menos polémicos. Onde antes había silencio agora hai unha estratexia activa de defensa, case de márketing, dos tratados.
Isto pasa tamén por tentar aterrar os futuribles beneficios do CETA, recollendo testemuños de empresarios -fundamentalmente pemes- que aprecian vantaxes neste tratado tal e como o presenta a Comisión.
“Pararemos o CETA, no Constitucional ou no TJUE”
O Congreso dos Deputados deu luz verde ao CETA en xuño, e hoxe o acordo está listo para ser ratificado tamén no Senado, onde a maioría absoluta do PP garante a súa aprobación. “Pararemos o CETA, no Constitucional ou no TJUE”, asegura a Público Pablo Bustinduy, portavoz de Exteriores de Unidos Podemos na Cámara Baixa. Bélxica xa levou o acordo ante o Tribunal de Xustiza da UE, asestando un novo golpe ao acordo.
“Cando dicimos que gañaremos isto neses mesmos tribunais que viron usurpada tamén a súa soberanía non nos referimos só a levar a cuestión ao TC vía recurso, senón a formular unha estratexia europea que sume a todas as institucións que van espertando e observan as implicacións da colosal usurpación institucional que esconde o CETA”, apunta.
Bustinudy pide ao Goberno de Mariano Rajoy, “tan fan de Macron para algunhas cousas”, que imite ao presidente francés e encargue un informe a expertos independentes para calcular os impactos do tratado con Canadá -informe que, por outra banda, Macron obviou, “como bo neoliberal”. Este texto recolle que no CETA “non se garante efectivamente o principio de precaución”; que os capítulos do acordo en materia de medio ambiente “non conteñen ningún compromiso vinculante”; ou que “Canadá aínda permite 46 substancias activas que foron prohibidas hai moito tempo noutros países”, entre outros aspectos perigosos do tratado.
A cara B da aplicación do tratado
Fronte ao optimismo da Comisión, a Campaña estatal non ao TTIP, CETA e TiSA, que aglutina a máis de 350 organizacións sociais, ambientais e sindicais, alerta dos perigos da posta en marcha da maquinaria do CETA.
Policías belgas vixían aos manifestantes concentrados fronte ao edificio da Comisión Europea, durante a cume UE_Canadá de outubro de 2016 na que se asinou o CETA. AFP/jOHN tHYS
Tom Kucharz, membro de Ecoloxistas en Acción e portavoz da Campaña, advirte de que nesta entrada en vigor inclúese o capítulo sobre Servizos Financeiros, que “permite ao sector bancario e financeiro a venda transfronteiriza de servizos financeiros de alto risco ao e desde o mercado único da UE”. “Unha vez en vigor, todas as medidas relativas a liberalizar o comercio transfronteirizo de servizos financeiros entre o Canadá e a UE rexeranse pola CETA, un paso para dar máis dereitos aos bancos e especuladores”, apunta.
Ademais do poder que concederá ao sector financeiro, Kucharz destaca que o artigo 13.11 do tratado “establece o requisito de que se publiquen todos os novos regulamentos para que os interesados -isto é, as empresas- poidan «familiarizarse con eles”. “Existe a obrigación de notificar e permitir ‘comentarios’ á industria financeira para calquera medida particular que poida adoptar a UE e que poida afectar os intereses do sector. Tamén se crea un Comité de Servizos Financeiros para levar a cabo un “diálogo permanente” sobre a regulación dos sectores de servizos financeiros tanto na UE como en Canadá”, apunta.
Segundo o seu relato, tras o 21 de setembro poderanse importar “produtos de carne canadense tratados con produtos tóxicos e prohibidos na UE, tales como hormonas ou ractopamina, e mesmo salmón transxénico”. Por non falar do feito de que “os niveis máximos de residuos de praguicidas autorizados nos produtos alimenticios son moito menos esixentes en Canadá que na UE”, ou da apertura da porta para importar produtos canadenses “derivados da extracción de hidrocarburos procedentes de areas bituminosas” que supón o CETA, afirma.
O TTIP, “no conxelador”
Mentres a Comisión pisa o acelerador coa súa axenda de tratados comerciais, o non menos polémico TTIP, o acordo entre a UE e EEUU, permanece nun estado embrionario, e “no conxelador”, como recoñece Bruxelas.
O TTIP entrou en vía morta fai preto dun ano, e permanece aí desde a chegada de Donald Trump á Casa Branca. Neste tempo, a Comisión recoñece non mandar ningunha mensaxe oficial a este respecto dos seus homólogos en EEUU, aínda que si houbo conversacións informais que non permitiron aclarar cal é a posición da Administración Trump -se a ten- sobre este tratado, que podería non chegar a ver a luz.
Fonte: Público.es