2017-11-30 – Redacción El Salto
O Parlamento Europeo discutiu onte sobre a creación dunha nova corte para a arbitraxe con investidores que avanza na liña dos polémicos ISDS: máis capacidade das multinacionais para intervir e sortear políticas públicas.
Cecilia Malström, comisaria europea de Comercio, nunha foto do Parlamento Europeo.
A Comisión Europea puxo velocidade de cruceiro para a posta en marcha dun Tribunal Multilateral de Investimentos ( MIC), un sistema de arbitraxe co que a comisaria de Comercio, Cecilia Malmström quere sortear un dos principais escollos que a UE tivo na aprobación do tratado con Canadá ( CETA) e que ameazou tamén nas negociacións dos acordos comerciais con Xapón, Singapur e Vietnam ou o que queren poñer en marcha con os países oceánicos.
Onte, 29 de novembro, o Parlamento Europeo debateu sobre a proposta da Comisión de crear esta corte multilateral. A palabra, con todo, tena unicamente o Consello Europeo –formado polos estados membros–, que dará instrucións á Comisión para que siga avanzando na creación do MIC. Nin o Parlamento Europeo nin os parlamentos nacionais poden decidir sobre o mandato. O debate onte no Europarlamento mostrou ata que punto o bloque maioritario dos partidos europeos (conservadores, liberais, socialdemócratas) é consciente do descrédito do sistema de resolución de disputas “investidor-Estado” ISDS. Entre os defectos que se sinalan é a opacidade do sistema actual, a falta de mecanismos de apelación e a ameaza que supón sobre o deber dos Estados de lexislar no interese público.
Malmström recoñeceu no Parlamento que o tribunal tería carácter unilateral: é dicir, só os investidores (multinacionais) poden interpoñer denuncias. O MIC, como os ISDS deixan fóra da ecuación unha posible denuncia das comunidades afectadas (sindicatos, Estados ou sociedade civil) ás multinacionais.
Así mesmo, o proxecto non obriga ás multinacionais para esgotar a vía xudicial nacional e europea antes de chegar ao tribunal, un principio crave do dereito internacional para a protección da soberanía.
Algúns deputados que mostraron a súa oposición ao tribunal multilateral de investimentos defenderon que xa existen mecanismos da xustiza nacional que funcionan para resolver disputas sobre investimentos. A oposición ao MIC cre que hai mecanismos suficientes a nivel nacional para protexer aos investidores e que o futuro dos tribunais nacionais estará en perigo se se aproba o proxecto, como denunciaron varios eurodeputados. Algúns deputados rexeitaron a proposta argumentando que o MIC deseñouse só para manter o réxime ISDS e del só se beneficiarán as grandes empresas.
Efectos dos tribunais de investimentos
O Tribunal Multilateral de Investimentos non elimina as suspicacias ante estes sistemas de arbitraxe, polémicos en canto permite atacar políticas públicas vitais, sortear decisións democráticas e reclamar compensacións multimillonarias. Algunhas das leis para frear o cambio climático, erradicar as desigualdades ou protexer a saúde pública poderían levar disputas de investidores contra os Estados. O funcionamento dos polémicos ISDS xa deu mostras da capacidade das multinacionais de torpedear políticas públicas: a multinacional sueca Vattenfall reclama de Alemaña un pago de 5.000 millóns de euros por saír da enerxía nuclear. Ecuador foi obrigada a pagar 2.300 millóns de euros a unha petroleira por rescindir un contrato que a petroleira incumprira.
Máis exemplos, durante cinco anos, O Salvador estivo loitando contra unha demanda feita pola compañía mineira canadense Pacific Rim porque o país declarou unha moratoria nas licenzas de minería. O Goberno tomou esa decisión polo risco potencial á calidade da auga potable debido ás operacións de minería.
TransCanada demandou ao executivo de Obama por unha indemnización de 15.000 millóns de dólares por suspender a construción do oleoduto Keystone XL, aínda que logo suspendeu a disputa porque Trump reactivou o megaproxecto que destrúe territorios indíxenas.
Fonte: El Salto Diario