- Por Amigos de la Tierra | 3-11 -20
UE-Mercosur: un acordo sobre a desigualdade
O acordo Unión Europea – Mercosur negociouse por 20 anos. Con todo, baixo o goberno neoliberal de Mauricio Macri pechouse un preacordo en 6 meses, a través de negociacións pouco transparentes e cunha enorme falta de información. Este tratado, actualmente, propicia as políticas extractivistas en América Latina, e polo tanto debilita as democracias que xa se atopan baixo ataque no noso continente.
En Arxentina, a terceira economía do cono sur, non só foi ratificado, senón impulsado fortemente, sen existir estudos de impacto nin información pública. Os beneficiarios son sectores minoritarios que participan do comercio exterior, non as maiorías traballadoras.
A asimetría entre o Mercosur e a Unión Europea é evidente. O presente acordo só fai máis profundas as desigualdades entre ambos os bloques, e non incentiva nin a industria nacional nin a do Mercosur. A xestión do goberno actual, baixo a presidencia de Alberto Fernández non ve con bos ollos este tratado, debido xustamente á súa disparidade. A posición arxentina neste escenario é clave, xa que o signo político dos demais membros do Mercosur virou á dereita, o que propicia as políticas neoliberais, entre as que se atopa este tratado.
É necesaria así mesmo unha articulación internacional con marcada solidariedade internacionalista, xa que estas asimetrías e dobre estándar en materias como protección ambiental e DDHH entre os pobos de Europa e América Latina non poden ser validadas baixo a forma dun tratado comercial.
O 28 de xuño de 2019, anunciouse a conclusión das negociacións logo de dúas décadas de cambios, tensións e negociacións entre os dous bloques económicos. Na actualidade, un dos ámbitos máis destacados do debate sobre o tratado é o ambiental. Nunca antes o coidado do ambiente tivera un perfil tan alto nas negociacións internacionais para tratados de libre comercio. Isto materializouse o mércores 7 de outubro, cando os eurodeputados impugnaron o acordo presentado, nunha votación que presenta por primeira vez cal é a opinión maioritaria nese organismo, sen cuxo visto e prace non pode formalizarse o convenio comercial. O rexeitamento dos eurodeputados ao acordo comercial non significa un veto ao tratado, que aínda non foi oficialmente sometido ao Parlamento, pero si mostra por primeira vez que a maioría dos lexisladores europeos resístese á idea de aprobalo. O eixo da impugnación ao acordo foi a preocupación polo cambio climático, un tema que se volveu central no debate político europeo dos últimos anos e que é unha bandeira levantada no alto por varios partidos[1]. Con todo, este non é o seu único lado escuro.
O rexeitamento actual céntrase no presidente de Brasil Jair Bolsonaro, pero o que se impugna é o mesmo problema que ten Arxentina: os incendios forestais para a extensión da fronteira agroexportadora. O acordo, é de seu contraditorio coas políticas climáticas acordadas en París polos líderes mundiais e ratificada polo noso país, e este cumprimento é unha condición do acordo comercial. Con todo, non inclúe mecanismos esixibles ou sancións por incumprimento á protección do monte nativo.
Ademais, a deforestación e o incumprimento das metas de redución de emisións, non serían o único impacto ambiental: a liberalización do comercio en relación ao clima implica múltiples efectos negativos, incluídas emisións de gas metano, aumento do transporte e contaminación marítima, aumento de uso de agrotóxicos, etc.
A estes impactos sumaríanse os económicos, laborais e industriais, dado que o acordo implica a redución da matriz produtiva interna a favor da apertura de importacións en rubros clave para o sector produtivo nacional.
Aínda que a firma do acordo implica un grao de avance significativo cara á súa concreción, aínda é necesario dar o debate no Congreso, e os dirixentes políticos do goberno actual pronunciáronse en contra antes de asumir as súas funcións en 2019.
Doutra banda, o goberno nacional ten impulsado, durante o contexto actual de crise pandémica, unha serie de medidas para a recuperación económica vinculadas á protección ao mercado interno, a promoción da industria nacional e o control de retencións, medidas que se contrapoñen á lóxica intervencionista do acordo sobre a soberanía das nacións do Mercosur.
A posición de Arxentina no contexto político rexional é fundamental para frear a ratificación deste acordo claramente lesivo para a nosa rexión, dado que o resto dos países que compoñen o Mercosur xa deron claras intencións de acompañar a iniciativa europea. Organizacións socioambientais de ambos os bloques organizámonos en contra dun acordo que non respecte a integridade dos nosos territorios nin os nosos dereitos democráticos a unha vida digna.
[1]https://www.tiempoar.com.ar/nota/bolsonaro-eje-del-rechazo-europeo-al-acuerdo-ue-mercosur (consultada el 10/10/2020)
Fonte: Amigos de la Tierra