O 30 de outubro rubricouse o tratado de libre comercio entre a Unión Europea e Canadá. As 38 cámaras nacionais e rexionais europeas deberán ratificalo, ademais do Europarlamento.
Protesta de Greenpeace no Consello da UE en Luxemburgo o 18 de outubro / Greenpeace
A gobernanza europea dobra o brazo de Bélxica e avanza cara á firma do CETA
Os conservadores, socialdemócratas e liberais europeos gañaron a penúltima batalla na guerra polo tratado de investimentos entre a Unión Europea e Canadá (CETA, polas súas siglas en inglés). O pasado 30 de outubro representantes da Unión Europea e de Canadá asinaban, nun cume celebrado con algúns días de atraso debido ao bloqueo de Valonia (unha das tres rexións belgas), o acordo económico e comercial global entre as dúas entidades. Os acontecementos daban un xiro de 180 grados tan só unha semana despois do anuncio por parte da ministra canadense de Comercio, Chrystia Freeland, do fracaso das negociacións coa UE debido á negativa do Parlamento valón.
Bélxica cedía así ante o ultimato lanzado pola Comisión e o Consello Europeo, que avisaba de “recortes en subvencións ou outras consecuencias políticas e económicas”, apuntaba o activista Tom Kucharz, de Ecoloxistas en Acción, a Diagonal.
Ao tratado de libre comercio quédalle un longo camiño por percorrer antes da súa aprobación final
A Cámara Federal valona, que estivo traballando durante 18 meses sobre o texto, dera un “non” ao tratado. Ata cinco veces reafirmouse nel ao considerar que os dereitos con que contarán os investidores co CETA constitúen “un atentado contra os dereitos laborais, sociais e ambientais”.
O Parlamento referíase aos tribunais de resolución de diferenzas entre Estados e investidores, o mecanismo coñecido como ISDS, máis tarde ICS, que para organizacións como Amigos da Terra “outorga dereitos ás empresas por encima de gobernos”. Este apartado permite a unha empresa denunciar a Gobernos rexionais e locais que lexislen contra o que eles entendan que son os seus lexítimos intereses.
Ler máis: A maquillaxe do TTIP: do ISDS ao ICS
Finalmente, os parlamentos de Valonia e a rexión francófona Valonia-Capital Bruxelas levantaban o veto inicial tras un acordo subscrito entre o goberno federal belga e os catro gobernos rexionais que, con todo, non producía ningún retoque no tratado, o que facía posible a firma do acordo. Culminaba así toda unha operación de chantaxe por parte do goberno europeo, que incluíu a comparecencia do ministro-presidente valón, Paul Magnette, ata cinco veces na Comisión Europea.
Sen aprobación definitiva
As elites europeas non as teñen todas consigo e ao tratado queda un longo camiño por percorrer antes da súa aprobación final. De feito, a firma implica que se aplicará de maneira provisional unha parte importante do mesmo -a referida á competencia exclusiva da UE-, pero non a súa totalidade.
Así mesmo, necesita da aprobación do Parlamento Europeo, votación que terá lugar, previsiblemente, en decembro, para máis tarde pasar pola ratificación dos 38 parlamentos nacionais e rexionais da Unión. Ata entón non poderá aplicarse plenamente.
A repartición no Parlamento Europeo, con maioría de conservadores, socialdemócratas e liberais, non expón maior problema para os sectores prol-CETA. Non ocorre o mesmo no caso dalgunhas das 38 cámaras de representantes. Valonia é un dos puntos crave: supedita a súa aprobación á desaparición do tribunal de arbitraxe. Non é o único: países como Austria ou Romanía, ademais da cámara da rexión de Bruxelas, poderían supoñer un obstáculo.
Oposición alemá
O caso alemán tamén pode ser un escollo para os plans do poder europeo. Tal como explica Kucharz, a ratificación deberá pasar polo Bundestag e o Senado, o que “é pouco probable”, xa que “polo momento os Verdes dixeron que se opoñen e participan en moitos gobernos en coalición de Estados federados, pero haberá que ver se son capaces de impoñerse aos seus aliados das coalicións do SPD”.
A presión social tamén estará presente. As últimas accións da infinidade de protestas contra o CETA e o TTIP, o seu equivalente entre a UE e Estados Unidos, tiveron lugar o mesmo día da firma, cando activistas trataron de bloquear a entrada do Consello Europeo. Dúas semanas antes, miles de persoas saíron á rúa nas manifestacións organizadas nunha nova semana de loita contra ambos os tratados.
O Goberno en funcións di “si” ao tratado.
O Goberno en funcións de Rajoy autorizaba o 14 de outubro a firma do acordo de investimentos e libre comercio con Canadá. Facíao sen apenas debater sobre iso no Congreso, un día antes de que unha vintena de cidades do Estado saísen á rúa e a propósito de que varios parlamentos autonómicos -entre os que se inclúen os de Estremadura, País Valenciano, Baleares ou Cataluña- opuxéranse ao mesmo. Tampouco tivo en conta as declaracións de urbes como Madrid ou Barcelona, que se declararon cidades libres de TTIP e CETA.