Por Jorge Marchini – CLAE/Rebelión | 15-3-18
Entre o 21 de febreiro e o 2 de marzo pasado levouse a cabo en Asunción do Paraguai a última rolda de negociación (a número 32) entre os representantes dos países do Mercosur e os da Unión Europea para a sinatura dun tratado de libre comercio (TLC) que vén debaténdose desde hai xa 19 anos.
Ben se sabe que, a pesar de moitas expectativas previas, non se puido concretar o anuncio en Buenos Aires a principios de decembro no marco da reunión ministerial da Organización Mundial de Comercio. Entre moitas voltas, tampouco se puido concretar nesta oportunidade na capital paraguaia.
Nos últimos días fixéronse públicas significativas manifestacións de oposición á sinatura do acerdo coa Union Europea por parte de centrais sindicais e entidades empresariais do Mercosur, que manifestaron unha seria chamada de atención polo segredo das negociacións, cuxos contidos puxéronse ao descuberto só por documentos filtrados (leakeados) no mes de novembro pasado, nunca confirmados nin desmentidos polos gobernos (ver polo miúdo neste ficheiro de archive.org).
Púxose en evidencia que as preocupacións non eran debido á cota de exportacións de carnes do Mercosur polo histórico proteccionismo agrario europeo, un tema recorrente de discusión habitual que desexaba ser presentado como “imaxe de éxito” con modificacións marxinais (aumentar de 70.000 a 99.000 toneladas a cota ), senón por outras cuestións moito máis sensibles que levarían a profundar asimetrías e desequilibrarían aínda máis as relacións con Europa.
Estas son desgravacións arancelarias de produtos industriais, liberalización de servizos, o monopolio da propiedade intelectual, a flexibilidade de normas de orixe, o alcance difuso do comercio electrónico, a apertura das compras públicas, as reservas de indicacións xeográficas, entre outros.
Máis aló da significación de pararse o anuncio do acordo e as notorias manifestacións de inquedanza que nin sequera foron formalmente respondidas polos gobernos, os chanceleres do Mercosur ratificaron nestes días en Paraguai que é “prioritario asinar o acordo” (chanceler de Brasil Aloiso Nunes) e acordaron xestionar unha nova reunión con Europa que se podería levar a cabo a fins do presente mes.
Os gobernos do Mercosur desexan chegar canto antes a un acordo aínda que sexa moi desvantaxoso. A prioridade de facelo foi sintetizada nas últimas horas polo chanceler paraguaio Eladio Loizaga, “Como sempre digo, necesitamos dar un sinal ao mundo”.
En tanto, os negociadores europeos saben moi ben que finaliza “a xanela de oportunidade” por comezar os períodos electorais en Paraguai e Brasil.
Recoñecen con realismo que non sempre se pode ter como contrapartes gobernos tan propicios a ceder case todo a cambio de moi pouco ou promesas ambiguas dun futuro venturoso, sobre todo agora que medran as presións proteccionistas tanto en Europa (eleccións en Italia) como a nivel internacional (a “guerra comercial” polo aceiro e o aluminio lanzada por EE.UU).
Así mesmo, na última fin de semana púidose coñecer un informe oficial do estado de situación das negociacións presentado polos representantes europeos nas negociacións co Mercosur. Da súa lectura queda en evidencia que as concesións brindadas polo Mercosur son enormes e substanciais, e que foron medrando significativamente de negociación en negociación no último período .
Resulta por tanto chave neste momento convocar á atención pública. Expóxense perigos sumados de improvisación, irresponsabilidade e unha absurda ansiedade para apurar contra reloxo as negociacións.
Eles quedaron en evidencia ao declarar o chanceler de Uruguai Nin Novoa, sen andrómenas, que “se non se asina agora, non se asina nunca máis”. Por suposto, con expresións lamentables de debilidade como esta os negociadores europeos prepáranse para pedir máis concesións e vantaxes.
Nin Novoa, na corda frouxa
Logo de tantos anos sen resultados, as conclusións xustamente deberan ser outras ás que infiren os chanceleres do Mercosur.
O debate do futuro de relacións comerciais e económicas con tanta importancia e potencialidade como son as da Unión Europea e o Mercosur (hoxe por certo moi desequilibradas) , debería partir indefectiblemente da exixencia de transparencia nas negociacións e estudos públicos de impactos sociais e económicos que dean lugar a propoñer metas e accións para acadar resultados viables e mutuamente axeitados. O que non se fixo ata agora.
Jorge Marchini, profesor titular de Economía da Universidad de Buenos Aires, coordinador para América Latina do Observatorio Internacional de la Deuda (OID-IDO) Investigador de CLACSO. Membro do Consello Editor da revista latinoamericana Tiempo de crisis. Vicepresidente da Fundación para la Integración Latinoamericana.
Fonte: Rebelión