Por CIAR Global | 25-7-18
Nun documento da Comisión Europea que prové orientación sobre as normas existentes para a protección de investimentos transfronteirizos da Unión Europea, ratifícase a incompatibilidade da arbitraxe investidor-Estado coa súa lexislación cando se trata de investimentos intracomunitarios, así como a aplicación do Tratado da Carta da Enerxía e o rexeitamento aos TBI entre Estados membros.
No documento a UE aclara que: “os dereitos dos investidores en virtude da lexislación europea non son absolutos, senón que deben equilibrarse con obxectivos de política pública, como as preocupacións ambientais, de forma proporcionada e de conformidade coa lexislación da UE”.
A Comunicación contempla a sentenza Achmea (que ditaminou que a arbitraxe investidora-Estado non é compatible coa lexislación da UE), a confirmación por parte do Tribunal de Xustiza da Unión Europea ( TJUE) de que non hai lugar para a arbitraxe de investimentos no mercado único cando se trata de investimentos intracomunitarios, e esta aplicación sobre o Tratado da Carta da Enerxía no referente a investimentos transfronteirizos da UE.
No documento explícase como: “As autoridades públicas da UE e dos Estados membros teñen o deber e a responsabilidade de protexer os investimentos e regular os mercados. Por tanto, poden lexitimamente tomar medidas para protexer eses intereses, o que pode ter un impacto negativo nos investimentos. Con todo, só poden facelo en determinadas circunstancias e baixo certas condicións, e de conformidade coa lexislación da UE”.
Sobre Achmea
Na sentenza Achmea, o TJUE confirmou a opinión da Comisión de que a arbitraxe entre investidores nun acordo celebrado entre Estados membros non é compatible co Dereito da UE.
A sentenza ditaminou que estas cláusulas non teñen efecto legal e explícase que: “cando se aplica nun contexto intracomunitario, tal mecanismo socava o sistema de recursos legais previsto nos Tratados da UE para resolver tales disputas. Por tanto, representa unha ameaza para a autonomía da lexislación da UE e o principio de confianza mutua entre os Estados membros”, e exhorta á terminación dos tratados legalmente para garantir a seguridade xurídica.
En relación co Tratado da Carta da Enerxía entre os Estados membros da UE, este non pode utilizarse como base para a solución de diferenzas entre os investidores da UE e os Estados membros da UE.
Posición da Comisión respecto dos TBI
Segundo o texto, os TBI dentro da UE son incompatibles coa lexislación da UE e “constitúen un sistema paralelo que se superpón coas normas do Mercado Único. Ademais, os TBI dentro da UE entran en conflito co principio de non discriminación entre os investidores da UE no mercado único ao conferir dereitos sobre unha base bilateral aos investidores dalgúns Estados membros soamente. Ademais, os TBI dentro da UE poden constituír a base para a concesión de axudas estatais ilegais que violan as condicións de igualdade no mercado único.”
Máis adiante, explícase que os tribunais privados e non permanentes que non son órganos do Estado están fóra dos mecanismos de solución de controversias establecidos no Tratado, polo que a Comisión iniciou procedementos de infracción contra cinco Estados por non rescindir os TBI intracomunitarios; e deixa claro que a sentenza Achmea e as súas repercusións só implican ás relacións entre Estados da UE.
Novo sistema de Tribunais de Investimento da UE
A arbitraxe investidor-Estado nos acordos da UE é “cousa do pasado” e foi substituído polo sistema de tribunais de investimento ( Investment Court System, ICS), xa incluído no CETA, nos acordos UE-Singapura, UE-Vietnam e UE- México, sendo a base para as negociacións con terceiros países. Segundo o texto, o ICS ofrece as garantías de independencia e imparcialidade dun tribunal permanente.
A Comisión tamén promove activamente a iniciativa de desenvolver un Tribunal Multilateral de Investimentos, traballo que tamén se está levando a cabo no contexto da Comisión das Nacións Unidas para o Dereito Mercantil Internacional ( CNUDMI). O obxectivo xeral da UE é establecer un organismo multilateral permanente para decidir sobre conflitos relacionados co investimento.
Finaliza a comunicación explicando que: “A política da UE pretende apartarse dun sistema de solución de controversias entre investidores ( ISDS) baseado na arbitraxe ad hoc”.
Texto do comunicado da Comisión Europea íntegro en inglés
Fonte: CIAR GLOBAL